ILOILO CITY— Liwat nga ginbalikan ni Nereo Cajilig Lujan, sikat nga Ilonggo Historian kag Chief sang Public Information and Community Affairs Office sang Iloilo Provincial Government ang kasaysayan sang Panay railway nga dako gid ang nangin benepisyo kag bulig sa mga pasahero sa isla sang Panay.
Nahibaluan nga nalakip ini sa priority infrastructure project sa State of the Nation Address (SONA) ni Presidente Ferdinand Bongbong Marcos Jr.
Sa interview sang Radyo Bandera Iloilo kay Lujan, ginpakigbahin sini nga tuig 1906 sang una nga nag-operar ang Panay Railway.
Makaligad ang isa ka tuig, nag-umpisa na ang pag-byahe sini halin sa syudad sang Iloilo nga nagalabay sa distrito sang La Paz, Jaro, banwa sang Pavia, Santa Barbara, New Lucena, Pototan, Dingle, Dueñas kag Passi City lusot sa Dumarao, Dao, Panitan, Cuartero kag Loctugan, Capiz.
Suno kay Lujan, ini ang ginkilala nga Philippine Railway Inc. kag matapos ang World War ginpangalanan ini nga Panay Railway.
Tuig 1958 sang nagbalik ini liwat operate.
Ginbakal pa ini sang Philippine Lieutenants Investment Incorporation sang tuig 1974 kag sang 1985 ginpanag-iyahan naman sang Philippine Sugar Commisssion.
Sang 1989, nagbalik ini sa Philippine Veterans Investment Development Corporation (Philvedec), apang wala ini napadayon bangud naputo.
Nagakinahanglan sang dako nga pondo ang pagsugod sa konstruksyon sang nasambit nga proyekto.
Dugang pa sang natungdan, dako nga palamangkutanon kun paano bala masustinir ang operasyon sa pagpasakay sang mga pasahero kag cargo padulong sa Caticlan kag sarang man makalabay sa isla sang Boracay.